Pembedahan bariatrik telah membuka harapan baru bagi ramai rakyat Malaysia yang berjuang dengan obesiti kronik. Ia bukan sahaja membantu menurunkan berat badan, tetapi juga memperbaiki kualiti hidup dan mengawal penyakit seperti diabetes, darah tinggi dan kolesterol.
Dua jenis prosedur bariatrik yang paling popular dan berkesan ialah Sleeve Gastrectomy (Gastric Sleeve) dan Gastric Bypass (Roux-en-Y). Tetapi apakah perbezaan antara kedua-duanya? Dan bagaimana memilih yang paling sesuai untuk keadaan anda?
Artikel ini akan membandingkan kedua-dua jenis pembedahan bariatrik ini secara mendalam, termasuk cara ia berfungsi, kelebihan, kekurangan, dan siapa yang paling sesuai menjalani setiap prosedur.
1. Apa Itu Sleeve Gastrectomy?
Sleeve Gastrectomy atau Gastrik Lengan ialah prosedur pembedahan di mana kira-kira 75–80% perut akan dibuang, menjadikan perut berbentuk tiub panjang seperti “lengan”.
Cara Ia Berfungsi:
Mengurangkan kapasiti perut supaya pesakit makan lebih sedikit.
Menurunkan hormon ghrelin (hormon lapar).
Penurunan berat badan berlaku secara semulajadi akibat kurang selera makan.
Ciri-Ciri:
Tidak melibatkan perubahan pada laluan sistem pencernaan.
Prosedur kekal dan tidak boleh dipulihkan semula.
Paling popular di Malaysia kerana lebih ringkas berbanding bypass.
2. Apa Itu Gastric Bypass?
Gastric Bypass atau Roux-en-Y Gastric Bypass ialah prosedur yang lebih kompleks di mana perut dibahagikan kepada dua bahagian – kantung kecil atas dan bahagian besar yang tidak digunakan.
Usus kecil kemudian disambungkan terus ke kantung perut kecil tersebut, memintas sebahagian daripada sistem pencernaan asal.
Cara Ia Berfungsi:
Mengehadkan kuantiti makanan yang boleh dimakan (perut kecil).
Mengurangkan penyerapan kalori dan nutrien.
Mengubah hormon usus, memberi kesan kepada metabolisme dan kawalan gula darah.
Ciri-Ciri:
Lebih berkesan untuk diabetes jenis 2 yang sukar dikawal.
Prosedur kekal dan kompleks.
Memerlukan pemantauan nutrisi jangka panjang.
3. Perbandingan Sleeve vs Bypass
| Ciri | Sleeve Gastrectomy | Gastric Bypass |
|---|---|---|
| Saiz Perut | Dikecilkan (tiub panjang) | Kantung kecil perut |
| Sistem Pencernaan | Tidak berubah | Diubah (lompatan usus) |
| Tahap Kompleksiti | Lebih mudah | Lebih kompleks |
| Keberkesanan | Sangat baik | Sangat baik, lebih agresif |
| Risiko Kekurangan Nutrisi | Rendah ke sederhana | Tinggi, perlu pemantauan |
| Pemulihan | Lebih cepat | Mungkin sedikit lebih lama |
| Keberkesanan untuk Diabetes | Baik | Sangat baik |
| Boleh Dibalikkan? | Tidak | Tidak |
4. Siapa Yang Sesuai Untuk Setiap Prosedur?
Sleeve Gastrectomy Sesuai Untuk:
Pesakit dengan BMI 35–45 tanpa komplikasi serius.
Mereka yang ingin prosedur kurang invasif.
Pesakit muda atau yang baru mulakan rawatan obesiti.
Gastric Bypass Sesuai Untuk:
Pesakit dengan BMI 40 ke atas atau obesiti ekstrem.
Penghidap diabetes jenis 2 yang sukar dikawal.
Pesakit dengan GERD (gastroesophageal reflux disease) yang teruk.
5. Risiko & Kesan Sampingan
Walaupun kedua-dua prosedur selamat dan terbukti berkesan, setiap satu tetap mempunyai risiko.
Risiko Gastric Sleeve:
Kebocoran pada garis jahitan
Asid refluks (GERD)
Kekurangan vitamin (jika tidak dikawal)
Risiko Gastric Bypass:
Kekurangan zat besi, vitamin B12, kalsium
Sindrom dumping (makanan bergerak terlalu cepat ke usus)
Jangkitan atau hernia dalaman
6. Pemulihan & Gaya Hidup Selepas Pembedahan
Tak kira prosedur mana yang dipilih, kejayaan jangka panjang tetap bergantung kepada pemakanan, senaman, dan pemantauan kesihatan.
Pemulihan Termasuk:
Diet cecair → makanan lembut → makanan biasa dalam 4–6 minggu.
Suplemen vitamin sepanjang hayat.
Pemantauan kesihatan secara berkala (3 bulan, 6 bulan, 1 tahun).
Sokongan psikologi dan kumpulan sokongan jika perlu.
Kesimpulan
Gastric Sleeve dan Gastric Bypass adalah dua pilihan paling berkesan dalam dunia pembedahan bariatrik. Setiap prosedur mempunyai kelebihan tersendiri dan sesuai untuk keperluan berbeza.
✔️ Sleeve: Kurang kompleks, risiko lebih rendah, sesuai untuk pesakit tanpa komplikasi kronik.
✔️ Bypass: Lebih agresif, lebih berkesan untuk masalah metabolik seperti diabetes.
Pilihan terbaik hanya boleh ditentukan melalui konsultasi bersama doktor pakar bariatrik berdasarkan sejarah kesihatan anda, gaya hidup dan matlamat jangka panjang.
Soalan Lazim (FAQ)
1. Mana satu lebih berkesan: sleeve atau bypass?
Kedua-duanya berkesan, tetapi bypass biasanya menunjukkan penurunan berat badan yang lebih cepat dan pengawalan diabetes yang lebih baik. Namun, sleeve lebih popular kerana kurang risiko kekurangan nutrisi.
2. Adakah saya akan mengalami kesakitan selepas pembedahan?
Kesakitan adalah minimum dan dikawal dengan ubat. Kebanyakan pesakit boleh bangun dan bergerak dalam masa 24 jam selepas prosedur.
3. Berapa lama saya perlu bercuti dari kerja?
Kebanyakan pesakit akan ambil cuti 1–2 minggu, bergantung pada jenis kerja dan tahap keselesaan.
4. Adakah saya perlu ambil vitamin sepanjang hayat?
Ya, terutama untuk prosedur bypass. Vitamin dan mineral tambahan adalah penting untuk elakkan kekurangan nutrisi.
5. Adakah berat saya akan naik semula selepas pembedahan?
Ya, ia boleh berlaku jika anda tidak menjaga diet dan gaya hidup. Pemantauan susulan sangat penting untuk elakkan kenaikan berat semula.
