Pembedahan bariatrik semakin popular sebagai kaedah rawatan untuk obesiti tahap tinggi, terutama apabila diet dan senaman tidak lagi memberikan kesan. Walaupun kaedah ini menawarkan harapan baru untuk kesihatan jangka panjang, penting untuk memahami risiko pembedahan bariatrik sebelum membuat keputusan besar ini.
Dalam artikel ini, kami akan kupas 7 risiko pembedahan bariatrik yang biasa berlaku serta langkah pencegahan terbaik untuk mengurangkan komplikasi. Pengetahuan ini penting untuk memastikan keselamatan anda sebelum, semasa dan selepas prosedur.
Apa Itu Pembedahan Bariatrik?
Pembedahan bariatrik merujuk kepada pelbagai jenis prosedur pembedahan yang direka khas untuk membantu penurunan berat badan secara drastik. Antara kaedah popular termasuk:
- Gastric Bypass (Roux-en-Y)
- Sleeve Gastrectomy
- Adjustable Gastric Banding
- Biliopancreatic Diversion with Duodenal Switch (BPD/DS)
Setiap teknik ini mempunyai kelebihan dan risiko tersendiri, bergantung pada kondisi kesihatan individu.
Kenapa Faham Risiko Pembedahan Bariatrik Itu Penting?
Walaupun pembedahan ini dapat menyelamatkan nyawa dan meningkatkan kualiti hidup, namun risiko pembedahan bariatrik tidak boleh dipandang ringan. Dengan pemahaman mendalam dan persediaan awal, kebanyakan risiko ini boleh diminimumkan atau dielakkan sepenuhnya.
7 Risiko Pembedahan Bariatrik yang Biasa Berlaku
Pendarahan Dalaman
Pendarahan boleh berlaku semasa atau selepas pembedahan jika saluran darah terputus atau tidak sembuh dengan baik.
Cara Elak:
- Pilih pakar bedah berpengalaman
- Pastikan semua ubat pencair darah dihentikan mengikut arahan doktor
Jangkitan Luka Pembedahan
Luka pembedahan boleh dijangkiti jika kebersihan tidak dijaga atau imun badan lemah.
Cara Elak:
- Ikuti protokol penjagaan luka yang diberikan oleh hospital
- Elakkan menyentuh luka tanpa mencuci tangan
Kebocoran Sambungan Usus (Anastomotic Leak)
Risiko ini berlaku apabila sambungan baru pada sistem penghadaman bocor dan menyebabkan kandungan perut keluar ke dalam rongga perut.
Cara Elak:
- Pantau simptom awal seperti demam tinggi, sakit perut teruk, atau loya
- Laporkan segera kepada doktor jika rasa tidak sihat
Pembekuan Darah (Deep Vein Thrombosis – DVT)
Pesakit obes mempunyai risiko tinggi untuk mengalami pembekuan darah selepas pembedahan.
Cara Elak:
- Bergerak secepat mungkin selepas pembedahan
- Gunakan stokin anti-DVT seperti yang disyorkan
Masalah Nutrisi dan Kekurangan Vitamin
Selepas pembedahan, kemampuan badan menyerap nutrien tertentu berkurang, menyebabkan kekurangan zat besi, B12, kalsium, dan vitamin D.
Cara Elak:
- Ambil suplemen yang disarankan secara konsisten
- Jalani ujian darah berkala untuk memantau tahap nutrien
Sakit Perut Kronik atau Ketidakselesaan Pencernaan
Beberapa pesakit mengalami sakit perut berpanjangan atau simptom seperti refluks asid dan kembung.
Cara Elak:
- Pantau diet dengan ketat dan elakkan makanan tinggi lemak atau pedas
- Rujuk pakar pemakanan bariatrik
Masalah Psikologi dan Emosi
Perubahan berat badan mendadak boleh menjejaskan emosi, termasuk kemurungan atau gangguan imej tubuh.
Cara Elak:
- Sertai kumpulan sokongan atau sesi kaunseling pasca pembedahan
- Bina sistem sokongan sosial yang kuat
Langkah-Langkah Pencegahan Risiko Pembedahan Bariatrik
Pemilihan Pakar Bedah Bertauliah
Pastikan prosedur dilakukan oleh pakar bedah bariatrik berpengalaman yang berdaftar dengan Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM).
Persediaan Pra-Pembedahan
- Jalani semua pemeriksaan kesihatan yang diperlukan
- Kurangkan berat badan secara minimum sebelum pembedahan jika disarankan
- Berhenti merokok sekurang-kurangnya 6 minggu sebelum prosedur
Penjagaan Pasca Pembedahan
- Hadiri semua temujanji susulan
- Amalkan diet pasca-pembedahan mengikut panduan
- Elakkan aktiviti berat dalam tempoh pemulihan
Pemakanan Selepas Pembedahan Bariatrik
Diet selepas pembedahan adalah penting dalam memastikan proses penyembuhan dan mengelakkan komplikasi. Fasa pemakanan termasuk:
- Fasa Cecair: 1-2 minggu pertama, hanya cecair jernih atau sup
- Fasa Purée: Makanan lembut dan dikisar
- Fasa Lembut: Makanan lembut bertekstur
- Fasa Makanan Biasa: Secara perlahan kembali ke makanan biasa dengan saiz kecil
Pastikan semua makanan kaya dengan protein dan rendah gula serta lemak.
Sokongan Psikologi dan Kaunseling
Pembedahan bariatrik bukan hanya tentang fizikal, tetapi juga transformasi emosi. Ramai pesakit memerlukan:
- Sesi kaunseling untuk mengurus perubahan identiti tubuh
- Sokongan sosial dari keluarga dan rakan
- Terapi tingkah laku kognitif untuk menangani gangguan makan
Pentingnya Pemerhatian Jangka Panjang
Pembedahan ini bukanlah “penyelesaian segera” tetapi sebahagian daripada gaya hidup sihat berpanjangan.
- Lakukan ujian darah setiap 6 bulan
- Pantau berat badan dan kesihatan umum
- Kekalkan gaya hidup aktif dan pemakanan seimbang
FAQs
- Apakah pembedahan bariatrik sesuai untuk semua orang obes?
Tidak. Ia hanya sesuai untuk individu dengan BMI ≥40 atau BMI ≥35 dengan penyakit berkaitan seperti diabetes atau tekanan darah tinggi. - Berapa lamakah proses pemulihan selepas pembedahan?
Kebanyakan pesakit pulih dalam masa 2 hingga 6 minggu, bergantung kepada jenis prosedur. - Adakah risiko pembedahan bariatrik boleh dielakkan sepenuhnya?
Walaupun risiko tidak boleh dihapuskan sepenuhnya, ia boleh diminimumkan dengan persediaan rapi dan pemantauan teliti. - Bolehkah berat badan kembali naik selepas pembedahan?
Ya, jika gaya hidup dan pemakanan tidak dijaga, berat badan boleh naik semula. - Perlukah saya terus ambil suplemen sepanjang hayat?
Untuk sesetengah individu, ya—terutamanya untuk mencegah kekurangan vitamin dan mineral penting. - Adakah wanita boleh mengandung selepas pembedahan bariatrik?
Ya, tetapi disarankan menunggu sekurang-kurangnya 12–18 bulan selepas pembedahan sebelum hamil.
