Pembedahan bariatrik seperti Gastric Sleeve, Gastric Bypass, atau Mini Bypass terbukti berkesan membantu individu obesiti menurunkan berat badan secara drastik dan memperbaiki kesihatan. Namun, risiko selepas pembedahan bariatrik dan komplikasi tetap ada dan perlu difahami oleh setiap pesakit.
Penting untuk anda tahu bahawa komplikasi tidak berlaku kepada semua orang, namun pemahaman awal membolehkan anda mengambil langkah pencegahan dan pemantauan yang lebih baik.
Komplikasi Awal (Hari hingga Minggu Pertama Selepas Pembedahan)
1. Pendarahan Dalaman
Walaupun jarang, pendarahan boleh berlaku di tempat potongan atau jahitan usus dan perut. Tanda-tanda termasuk:
Sakit perut teruk
Tekanan darah menurun
Pening atau pengsan
Najis hitam atau berdarah
Rawatan: Pemerhatian rapi atau pembedahan semula jika serius.
2. Kebocoran (Leakage)
Risiko selepas pembedahan bariatrik serius yang berlaku apabila sambungan antara bahagian perut/usus tidak sembuh sempurna dan bocor.
Simptom:
Demam tinggi
Sakit perut yang meningkat
Loya dan muntah berterusan
Degupan jantung laju
Rawatan: Biasanya memerlukan rawatan di hospital, antibiotik dan mungkin pembedahan semula.
3. Jangkitan Luka atau Dalam Abdomen
Walaupun pembedahan menggunakan teknik laparoskopi (lubang kecil), risiko jangkitan tetap ada.
Pencegahan:
Jagaan luka yang bersih
Pengambilan antibiotik seperti disarankan
Pemeriksaan luka secara berkala
4. Trombosis (DVT atau Pulmonary Embolism)
Pembekuan darah di kaki (DVT) atau paru-paru (PE) boleh berlaku jika pesakit kurang bergerak selepas pembedahan.
Pencegahan:
Berjalan seawal mungkin selepas pembedahan
Penggunaan stokin khas (compression stockings)
Suntikan pencair darah
Komplikasi Jangka Sederhana (Minggu ke Bulan)
1. Mual dan Muntah
Kerap berlaku apabila pesakit makan terlalu cepat, terlalu banyak atau tidak mengikut pelan diet. Risiko selepas pembedahan baraitrik ini boleh dielakkan dengan:
Kunyah perlahan
Ikut portion kecil
Elak makanan keras awal-awal
2. Sembelit atau Cirit-birit
Perubahan pada sistem pencernaan boleh ganggu najis. Banyakkan:
Air kosong
Sayuran berserat (ikut fasa pemakanan)
Probiotik (jika perlu)
3. GERD (Reflux Asid)
Gastric sleeve boleh menyebabkan sesetengah pesakit mengalami pedih ulu hati atau asid naik ke tekak.
Rawatan: Ubat seperti omeprazole, kawalan makanan pedas/berminyak.
Risiko Pembedahan Selepas Bariatrik Jangka Panjang (Bulan ke Tahun)
1. Kekurangan Nutrisi
Terutama bagi prosedur bypass yang menjejaskan penyerapan makanan.
Zat besi: Risiko anemia
Vitamin B12: Rasa kebas, cepat letih
Kalsium & Vitamin D: Risiko tulang rapuh (osteopenia/osteoporosis)
Asid folik: Gangguan kesuburan wanita
Pencegahan:
Suplemen harian seumur hidup
Ujian darah berkala (setiap 3–6 bulan)
Pemantauan pakar diet
2. Hair Loss (Rambut Gugur)
Biasa berlaku dalam 3–6 bulan pertama akibat kekurangan protein, stres pembedahan, dan penurunan berat drastik.
Biasanya sementara
Pastikan pengambilan protein ≥ 60g sehari
3. Dumping Syndrome (Khas bagi gastric bypass)
Makanan masuk terlalu cepat ke usus → gejala seperti:
Mual, cirit-birit
Berdebar, berpeluh
Pening selepas makan manis atau berlemak
Pencegahan: Elak makanan bergula tinggi, makan perlahan, kawal portion.
4. Hernia di Tapak Luka
Kadangkala, lubang kecil laparoskopi boleh membentuk hernia jika otot tidak sembuh sempurna.
Rawatan: Pembedahan kecil jika mengganggu fungsi harian.
5. Penambahan Berat Semula
Tanpa kawalan gaya hidup, 20–30% pesakit boleh naik berat semula dalam 2–5 tahun.
Punca:
Tidak patuh pelan makan
Emotional eating
Kurang aktiviti fizikal
Tiada follow-up
Pencegahan:
Konsisten dengan portion & makanan sihat
Senaman 3–5x seminggu
Konsultasi berkala dengan doktor/pakar diet
Adakah Risiko Selepas Pembedahan Bariatrik Ini Boleh Dikawal?
Ya — majoriti komplikasi boleh dicegah dengan:
Mematuhi pelan pemakanan fasa demi fasa
Minum air mencukupi (1.5–2L sehari)
Ambil suplemen seperti diarahkan
Pemeriksaan susulan secara berkala
Menjalani kehidupan sihat secara konsisten
Soalan Lazim (FAQ)
1. Adakah risiko selepas pembedahan bariatrik tinggi?
Risikonya rendah jika dilakukan oleh pakar berpengalaman. Kadar komplikasi serius sekitar 2–4%, jauh lebih rendah berbanding pembedahan lain seperti pintasan jantung.
2. Berapa lama perlu saya ambil suplemen?
Kebanyakan pesakit perlu ambil suplemen seumur hidup, terutamanya selepas gastric bypass. Ini untuk elak kekurangan zat yang serius.
3. Jika saya muntah setiap kali makan, apa perlu saya buat?
Hubungi doktor segera. Ia mungkin disebabkan portion terlalu besar, makanan tidak sesuai, atau komplikasi struktur perut seperti stricture atau kebocoran.
4. Bolehkah saya hamil selepas pembedahan bariatrik?
Boleh, malah banyak wanita lebih subur selepas berat turun. Tapi disarankan tunggu 12–18 bulan sebelum merancang kehamilan.
5. Jika berat saya naik semula, adakah saya gagal?
Tidak semestinya. Peningkatan berat boleh dikawal semula dengan bimbingan pakar diet & sokongan psikologi. Apa yang penting ialah teruskan usaha & pemantauan.
Penutup
Pembedahan bariatrik bukan jalan pintas, tapi ia jalan yang lebih selamat dan terbukti berkesan untuk menangani obesiti. Dengan pemahaman jelas tentang risiko selepas pembedahan bariatrik & komplikasi, anda lebih bersedia untuk berjaya dalam jangka panjang.
