Diet Selepas Pembedahan Bariatrik: Minggu ke Minggu

Pembedahan bariatrik seperti gastric sleeve atau gastric bypass bukan sahaja mengubah saiz dan fungsi sistem pencernaan anda, tetapi juga memerlukan perubahan gaya hidup yang menyeluruh, terutama dari segi pemakanan.

Selepas pembedahan, sistem pencernaan anda perlu masa untuk pulih. Oleh itu, pelan diet selepas pembedahan bariatrik disusun secara berperingkat dan ketat, bermula dari cecair jernih hingga makanan pejal dalam beberapa minggu. Diet ini bukan sekadar untuk mengelakkan komplikasi — ia juga kunci kepada penurunan berat badan yang berkesan dan sihat.

Minggu 1: Diet Cecair Jernih

Tujuan:

Menyembuhkan perut selepas pembedahan
Elakkan tekanan pada jahitan dalaman

Makanan yang DIBENARKAN:

• Air kosong

• Air rebusan sup ayam/sayur (tanpa minyak & serdak)

• Air kelapa kosong

• Teh herba tanpa gula

• Jeli rendah kalori

• Minuman elektrolit bebas gula

Garis Panduan:

• Minum sedikit-sedikit tapi kerap, contoh: 50ml setiap 15 minit

• Elakkan minuman berkarbonat, berkafein dan bergula

Minggu 2: Diet Cecair Penuh

Tujuan:

Peralihan dari cecair jernih ke makanan berkalori rendah tapi bernutrisi

Makanan yang DIBENARKAN:

• Susu rendah lemak / susu almond tanpa gula

• Sup krim tanpa ketulan

• Yogurt tanpa gula (tanpa bijirin)

• Protein shake tanpa gula

• Minuman meal replacement khas pesakit bariatrik

Garis Panduan:

• Fokus pada pengambilan protein sekurang-kurangnya 60g sehari

• Masih tidak dibenarkan kunyah – semua perlu cair & licin

• Minum secara perlahan & elakkan minum bersama makanan

Minggu 3-4: Diet Makanan Lecek / Lumat

Tujuan:

Memperkenalkan makanan yang lebih padat, tetapi mudah dihadam
Memulakan semula proses mengunyah secara perlahan

Makanan yang DIBENARKAN:

• Telur hancur

• Ayam kisar rebus

• Ikan kukus yang dikisar

• Tofu lembut

• Sayur direbus & dilenyek

• Buah lembut (pisang, betik)

• Bubur oat, bubur nasi

• Keju lembut rendah lemak

Garis Panduan:

• Kunyah dengan perlahan (20-30 kali kunyah)

• Ambil makanan dalam kuantiti kecil: 1/4 hingga 1/2 cawan setiap hidangan

• Elakkan makanan pedas, berlemak & bergula

• Minum hanya 30 minit selepas makan

Minggu 5-6: Diet Makanan Lembut

Tujuan:

Perut lebih kuat & bersedia untuk makanan bertekstur lembut
Memulakan rutin makan biasa dalam jumlah kecil

Makanan yang DIBENARKAN:

• Ayam tanpa kulit (rebus/panggang lembut)

• Daging cincang lembut

• Telur rebus / dadar lembut

• Sayur stim lembut

• Mee sup / bihun sup (tanpa minyak & garam tinggi)

• Pasta lembut tanpa krim

Garis Panduan:

• Makan 3 hidangan kecil + 2-3 snek sihat

• Utamakan protein dalam setiap hidangan

• Elakkan nasi putih & roti biasa buat masa ini

• Teruskan minum air secukupnya (1.5 – 2 liter)

Minggu ke-7 dan Seterusnya: Diet Makanan Biasa (dengan kawalan)

Tujuan:

Perut sudah hampir pulih dan bersedia untuk adaptasi gaya hidup jangka panjang

Makanan yang DIBENARKAN:

• Semua jenis makanan sihat, dengan kuantiti kecil & seimbang

• Makanan tinggi protein: ayam, ikan, telur, kekacang

• Sayur dan buah segar

• Bijirin penuh: oats, quinoa, beras perang

Makanan yang PERLU DIELAKKAN:

• Makanan bergoreng & berlemak

• Minuman bergula & bergas

• Gula-gula & pencuci mulut manis

• Makanan tinggi garam dan MSG

• Alkohol & kafein berlebihan

Garis Panduan:

• Makan perlahan (20–30 minit per hidangan)

• Elakkan minum sambil makan

• Amalkan pemantauan berat, vitamin dan senaman ringan

Suplemen Selepas Pembedahan Bariatrik

Selepas pembedahan bariatrik, tubuh anda mungkin menyerap nutrien dengan cara berbeza. Oleh itu, kebanyakan doktor akan menyarankan:

• Multivitamin lengkap setiap hari

• Vitamin B12 (suntikan atau sublingual)

• Kalsium + Vitamin D

• Zat besi (iron)

• Asid folik (terutama wanita usia subur)

Ikuti arahan pakar pemakanan atau doktor anda mengenai dos dan waktu pengambilan.

Kesilapan Biasa Selepas Pembedahan Bariatrik

1. Makan terlalu cepat / tidak kunyah dengan baik

2. Minum air semasa makan – boleh sebabkan muntah atau ketidakselesaan

3. Terlalu bergantung pada makanan cair manis (susu, yogurt berperisa)

4. Abaikan pengambilan protein & suplemen

5. Makan emosi – makan kerana stres, bukan lapar

Tips Gaya Hidup Selepas Pembedahan

• Amalkan “Pinggan Bariatrik”: separuh protein, suku sayur, suku karbohidrat kompleks

• Elakkan ‘trigger food’ – makanan yang buat anda makan berlebihan

• Buat senaman ringan seperti berjalan, yoga atau berenang 3–5 kali seminggu

• Sertai kumpulan sokongan bariatrik atau kaunseling untuk kekal bermotivasi

• Catat jurnal makanan untuk jejak tabiat harian anda

Soalan Lazim (FAQ)

1. Berapa lama saya perlu ikut pelan diet ini?

Biasanya selama 6–8 minggu, tetapi bergantung kepada tahap pemulihan anda dan nasihat pakar pemakanan. Selepas itu, anda boleh makan makanan biasa dengan portion dan kawalan yang betul.

2. Bolehkah saya makan pedas selepas pembedahan?

Elakkan makanan pedas sekurang-kurangnya 3 bulan pertama, kerana ia boleh merengsakan perut yang baru pulih.

3. Kenapa saya muntah selepas makan?

Kemungkinan besar anda makan terlalu cepat, terlalu banyak, atau tidak kunyah dengan cukup. Ikuti panduan makan perlahan dan portion kecil.

4. Perlukah saya kira kalori selepas pembedahan?

Lebih penting untuk fokus pada kualiti makanan & pengambilan protein. Namun, jika berat tidak turun, kiraan kalori mungkin membantu.

5. Berapa lama perlu ambil suplemen?

Kebanyakan pesakit perlu mengambil suplemen sepanjang hayat, terutamanya bagi prosedur seperti gastric bypass.