Sirosis hati ialah tahap akhir kerosakan hati yang berlaku apabila tisu parut menggantikan tisu hati yang sihat. Keadaan ini menjejaskan fungsi hati secara kekal dan boleh membawa kepada komplikasi serius seperti kegagalan hati dan kanser hati. Ketahui punca, simptom, dan rawatan sirosis hati di Malaysia di bawah.
Apa Itu Sirosis Hati? (Cirrhosis of the Liver)
Sirosis hati adalah keadaan kronik di mana tisu hati mengalami parut kekal akibat keradangan berpanjangan. Tisu parut ini menghalang aliran darah dalam hati dan menjejaskan proses penting seperti penapisan toksin, penghasilan protein, serta pencernaan lemak.
Keadaan ini biasanya berkembang secara perlahan selama bertahun-tahun akibat penyakit hati berlemak, hepatitis, atau pengambilan alkohol berlebihan.
Fakta: Menurut World Health Organization (WHO, 2024), sirosis hati menyumbang kepada lebih 2 juta kematian setiap tahun di seluruh dunia, menjadikannya antara 10 penyebab utama kematian global.
Tahap Sirosis Hati (Stages of Cirrhosis)
| Tahap | Keterangan | Risiko |
|---|---|---|
| Tahap 1 – Kompensasi Awal | Hati masih berfungsi walaupun terdapat parut. | Ringan |
| Tahap 2 – Dekompensasi | Tanda-tanda kegagalan hati mula muncul. | Sederhana |
| Tahap 3 – Sirosis Lanjut | Kerosakan hati serius dan fungsi menurun drastik. | Tinggi |
| Tahap 4 – Kegagalan Hati | Hati tidak lagi berfungsi. | Kritikal |
Simptom Sirosis Hati
Pesakit mungkin tidak menunjukkan tanda awal, namun simptom berikut akan muncul apabila kerosakan bertambah teruk:
Rasa letih dan lemah berpanjangan
Kulit & mata kekuningan (jaundis)
Perut buncit (ascites) akibat pengumpulan cecair
Bengkak kaki dan tapak kaki (edema)
Gatal pada kulit (pruritus)
Hilang selera makan & berat badan menurun
Mudah lebam atau berdarah
Kekeliruan atau sukar fokus (encephalopathy hepatik)
Punca Sirosis Hati di Malaysia
1. Penyakit Hati Berlemak (NAFLD/NASH)
Masalah metabolik seperti obesiti, diabetes, dan kolesterol tinggi menyumbang kepada Non-Alcoholic Fatty Liver Disease (NAFLD) — punca utama sirosis hati di Malaysia.
2. Hepatitis Kronik (B dan C)
Jangkitan virus hepatitis menyebabkan keradangan jangka panjang yang boleh merosakkan hati.
3. Pengambilan Alkohol Berlebihan
Alkohol merosakkan sel hati dan mempercepatkan pembentukan tisu parut (AFLD).
4. Faktor Genetik & Ubat-Ubatan
Gangguan genetik (contohnya hemochromatosis, Wilson’s disease) dan penggunaan ubat tertentu juga boleh mempercepatkan sirosis.
Komplikasi Sirosis Hati
Tanpa rawatan, sirosis boleh membawa kepada:
Kegagalan hati (Liver failure)
Kanser hati (Hepatocellular carcinoma)
Pendarahan dalaman (varices pecah)
Pembengkakan limpa (splenomegali)
Jangkitan bakteria berulang (peritonitis bakteria spontan)
Ujian & Diagnosis Sirosis Hati
1. Ujian Darah (Liver Function Test – LFT)
Menilai tahap enzim hati seperti ALT, AST, ALP, dan bilirubin.
2. Imbasan Hati (Ultrasound / FibroScan)
Mengesan kekerasan tisu hati (fibrosis) dan tanda sirosis.
3. Biopsi Hati
Dilakukan jika diagnosis memerlukan pengesahan tahap kerosakan hati.
4. Ujian Tambahan
CT scan atau MRI digunakan untuk menilai komplikasi seperti kanser hati.
Rawatan Sirosis Hati di Malaysia
1. Rawatan Perubatan
Tiada ubat yang boleh memulihkan sirosis sepenuhnya, tetapi rawatan membantu memperlahankan kemerosotan fungsi hati dan mengawal simptom:
Ubat diuretik – kurangkan bengkak perut/kaki
Ubat antiviral – bagi pesakit hepatitis B/C
Antibiotik & ubat antipruritus – kawal jangkitan dan gatal kulit
2. Perubahan Gaya Hidup
Hentikan alkohol sepenuhnya
Amalkan diet seimbang & rendah garam
Kawal berat badan & diabetes
Elakkan ubat tanpa nasihat doktor
3. Rawatan Lanjutan (Transplantasi Hati)
Untuk kes sirosis tahap akhir, pemindahan hati merupakan pilihan terbaik bagi memulihkan fungsi organ.
Bolehkah Sirosis Hati Dicegah?
Ya — pencegahan adalah langkah terbaik.
Vaksinasi hepatitis B
Ujian darah tahunan bagi mereka yang berisiko tinggi
Gaya hidup sihat & berat badan ideal
Pantau pengambilan ubat dan elakkan alkohol
Kesimpulan
Sirosis hati adalah penyakit kronik yang berbahaya tetapi boleh dicegah melalui gaya hidup sihat, pemeriksaan awal, dan rawatan profesional. Jika anda mengalami simptom seperti jaundis atau perut buncit, segera dapatkan nasihat dari pakar hati atau pakar bedah bariatrik bertauliah di Kuala Lumpur untuk pengesanan awal dan pengurusan lanjut.
FAQ – Cirrhosis of the Liver
1. Bolehkah sirosis hati disembuhkan sepenuhnya?
Tidak, tetapi rawatan boleh memperlahankan kerosakan dan meningkatkan kualiti hidup.
2. Adakah sirosis hati menyakitkan?
Biasanya tidak pada peringkat awal, tetapi boleh menyebabkan ketidakselesaan di perut dan keletihan kronik pada tahap lanjut.
3. Bagaimana cara mengesan sirosis hati awal?
Ujian fungsi hati dan ultrasound boleh mengesan kerosakan sebelum simptom muncul.
4. Siapa berisiko tinggi mendapat sirosis?
Individu dengan obesiti, diabetes, hepatitis B/C, atau pengambilan alkohol tinggi.
5. Apakah makanan terbaik untuk pesakit sirosis?
Makanan kaya protein tumbuhan, sayur hijau, dan rendah garam seperti ikan kukus, sup sayur, dan buah rendah gula.
